12 februari 2021
In deze tijd hoor je veel over eenzaamheid. Door de dichte deuren van huizen, winkels en restaurants en noem maar op wat er allemaal niet dicht is behalve de super, de drogist, en tot mijn stomme verbazing de drankwinkel, is er veel eenzaamheid.

Wat is het verschil tussen eenzaam zijn en alleen zijn? Koningin Wilhelmina schreef ooit een boekje. ‘Eenzaam maar niet alleen.’ Je zou het oppervlakkig gezien niet verwachten, maar sommigen van u kennen deze ervaring. Je bent in een gezelschap maar je voelt je niet betrokken bij hun gezelligheid, hun vrolijkheid. Jij zit met andere gevoelens en gedachten. Soms voel je je daardoor nog meer eenzaam. Jij hoort er niet bij, je staat erbuiten.

Het omgekeerde kan ook waar zijn, alleen maar niet eenzaam. Als jarenlange, ervaren kloosterbezoeker, kan ik vertellen dat het heerlijk kan zijn om alleen te zijn. Als je een druk sociaal leven hebt, heb je wel eens het gevoel dat je geleefd wordt. Je raakt jezelf kwijt in alle gezelligheid, gesprekken, samen dingen doen en beleven. Stilte is dan weldadig. U weet ook dat stilte aangrijpend en akelig eenzaam kan zijn, maar stilte kan ook heerlijk zijn.

Kloosters zijn stiltegebieden. Er wordt geen woord te veel gezegd. Ook weer niet te weinig, maar één woord kan meer goed doen, dan een stroom van woorden. Een paar jaar mocht ik als portier (zuster portier?) mijn vrijwilligerswerk doen in de Sint Adelbertabdij in Egmond-Binnen. Mijn taak was het om de stilte te bewaken en de buitenwereld gastvrij te ontvangen op zo’n manier dat het gebed van de broeders ongestoord door kon gaan. Dat was een leuke taak je was druk met telefoon en deurbel. Af en toe had je hilarische momenten met onwetende toeristen die even gezellig rond wilden stappen in het stiltegebied van de Abdij. ‘Even kijken waar ze slapen’ zei er een enthousiast tegen mij! Het onbegrip en ongeloof dat mensen vrijwillig de stilte en het alleen zijn zochten. 
Zinloos en saai werd het gevonden, haast zielig voor de broeders die daar hun leven in stilte door brachten, werkend en biddend.  En vooral dat alleen zijn, dat was toch wel op zijn zachtst gezegd ‘sneu’ vond men.  

Alleen zijn in een eerbiedige, afwachtende, verlangende stilte. Wat gaat God/Jezus tegen mij zeggen?
Jezus zegt in Matteus 6: 6 ‘Maar gij, wanneer gij bidt, ga in uw binnenkamer, sluit uw deur en bid tot uw Vader in het verborgene; en uw Vader, die in het verborgene ziet, zal het u vergelden.’ De laatste maanden en dat beginnen er al aardig wat te worden- als we de zomer even niet meerekenen- zitten we veel ‘noodgedwongen’ alleen in onze binnenkamer. Ieder heeft nu een eigen abdij. Dat kan de ene dag geen probleem zijn. Het is goed zo, het geeft rust. Er is gewoon even geen keuze van ga ik eruit of naar iets/iemand toe of niet? De andere dag komen de muren van die binnenkamer op je af. Ik wil er uit! Iets beleven, iemand echt ontmoeten we missen de aanraking.

Het zal nog even duren voor de deuren weer opengaan. Dat is ons allen duidelijk. Volhouden en misschien lukt het ons om eruit te breken en Iemand echt te ontmoeten, die Vader in het verborgene? Zouden we daar een glimpje van op kunnen vangen? Wil die even bij ons komen zitten in ons alleen zijn?  Dan zijn we alleen maar niet eenzaam. Hopelijk gebeurt dat zomaar. 

Alleen zijn, veertig dagen en veertig nachten. Zoals Jezus dat was in de woestijn.  Dat is pas echte quarantaine. Quarantaine is terug te voeren op veertig. Veertig dagen mochten de zeelieden niet van boord van hun schip dat van verre streken kwam, om geen onbekende ziekten in het land van ontvangst te brengen. 

De veertigdagentijd gaat halverwege deze maand beginnen. Geen Carnaval dit jaar, dat zal vreemd stil zijn. Voor sommigen van u wellicht een opluchting. Misschien had u niet veel met Carnaval, maar het zal vast voor ons allen een ongekende ervaring zijn. Zomaar naar Aswoensdag in stilte... Veertig dagen in de woestijn. Hoe gaan we het dit jaar ervaren? Mag het een goede voorbereiding op Pasen zijn waarbij we ons verbonden voelen in de stilte waarin God woont, met ons…

Ds. Agnes Hana