Dinsdag 8 april 2025
Een kapotte stofzuiger? Grote kans dat hij nog te repareren is. Te snel kiezen we ervoor om een nieuwe aan te schaffen. Vaak onnodig kostbaar, niet duurzaam en helemaal niet passend bij de circulaire economie, waarin het hergebruiken van grondstoffen centraal staat. Het is dus een prima ontwikkeling dat er steeds meer Repair Cafés worden opgericht.
Iedere week is er wel ergens een Repair Café open (klik op de afbeelding links); je hoeft dus niet zo lang te blijven zitten met die kapotte stofzuiger.

Een van die Repair Cafés is dat in Munstergeleen. Uit informatie op de website blijkt dat van het in 2024 totale aantal aangeboden spullen slechts een kwart niet te repareren was. Hannie en Lijsbeth van onze Projectgroep Groene Kerk gingen erheen, niet met een kapot apparaat maar om er te spreken met de bestuursleden.
“Wat hebben we hier nog niet in het dorp?” vroeg men zich destijds af. Dat bleek een plek te zijn om spullen te kunnen repareren (het begrip Repair Café was toen nog niet ingeburgerd). De afvalberg doen krimpen, iets doen voor het milieu en voor Munstergeleen; dat ideaal bracht de oprichters samen. In 2019 besloot men klein te beginnen en zo nodig uit te breiden. En zo ging dat. Het gebeurde ook dat mensen die zelf iets hadden laten repareren terugkwamen om te vragen: Kan ik bij jullie komen werken als reparateur? “Nee”, was dan het antwoord je hoeft hier niet te komen werken, maar je mag je hobby komen doen. Als je hobby is mensen helpen dan kunnen we alle kanten op!” Zo groeide het mooie initiatief.

De trots spat er bij het bestuur vanaf. Een Repair Café staat of valt echter bij de vrijwilligers die de reparaties uitvoeren, daarvan is men overtuigd. Munstergeleen kan inmiddels putten uit een pool van wel 21 gemotiveerde reparateurs, allemaal vrijwilligers. Ze nemen hun eigen gereedschapskist mee. Met je eigen tangetjes werk je toch het fijnst! Ze helpen elkaar en overleggen onderling als een reparatie stokt. De voldoening komt uit het plezier als het is gelukt om een lastige klus te klaren en een tevreden klant te zien.

De toewijding van de reparateurs kan ver gaan: een paar uur werken aan één klus; het kan zomaar gebeuren. Dan kun je als klant meekijken en een kopje koffie drinken (het café-deel van Repair Café). Het kan ook wel voorkomen dat je er even op uit wordt gestuurd om een noodzakelijk onderdeeltje aan te schaffen bij een bouwmarkt in de buurt. Natuurlijk komt het ook wel eens voor dat zelfs de reparateurs van Munstergeleen je apparaat niet meer aan de praat krijgen maar vaak ga je dan toch naar huis met een helpend advies.

Frustrerend is het voor de reparateurs dat ze vaak slechts met de grootste moeite een apparaat open kunnen krijgen. In de fabriek worden apparaten bijvoorbeeld gesloten met schroeven die niet op de gewone consumentenmarkt te vinden zijn. In 2024 nam het Europees Parlement gelukkig een wet aan die het gemakkelijker en goedkoper moet maken voor de consument om te (laten) repareren.

Tijdens de coronapandemie, toen bijeenkomen onmogelijk was, ontwikkelde een bestuurslid een digitaal systeem om vraag en aanbod te koppelen zonder fysiek contact. Dit maakte het mogelijk om zelfs tijdens de lockdown zo'n 80 reparaties uit te voeren.

Een taak van het bestuur is het om contacten met andere Repair Cafés te onderhouden. Ook probeert men de contacten met het onderwijs uit te breiden om jeugd te interesseren voor het weer máken van spullen. “Wie kan tegenwoordig zijn eigen band nog plakken!?” Docenten te vinden, die dit binnen het curriculum willen opnemen, blijkt lastig. Er zijn overigens contacten met Hogeschool Zuyd. In oktober 2024 heeft Munstergeleen ook voor de eerste keer meegedaan aan het Brightfestival in Geleen. Dat was een uitgelezen kans om oud en (dus ook) jong te ontmoeten en warm te maken om op deze manier te werken aan duurzaamheid.

Voor de lezer zijn er wel een paar tips. Een ervan is: ontkalk je apparaat op tijd! Ook belangrijk: als je stofzuiger het niet doet eerst even kijken of de zak niet vol zit of de slang verstopt zit.

En uiteraard stemmen ze van harte in met de slogan van alle Repair Cafés wereldwijd: Weggooien? Mooi niet!

Namens de Projectgroep Groene Kerk,
Hannie Musson en Lijbeth Bruens


Foto's website Repair Café Munstergeleen