27 september 2020
In een warme, bewogen en creatieve dienst werd zondag 27 september afscheid genomen van Irene Pluim als voorganger van de Protestantse gemeente Maas- en Beekdal. Vanwege Corona konden slechts 60 mensen in de kerk, maar velen keken digitaal mee via KerkTV.  Bijna negentien jaar is Irene aan onze kerk verbonden geweest. In oktober 2001 werd zij bevestigd, als beginnend predikant in Sittard. Irene zelf keek terug op de jaren die geweest zijn, de vele mensen waarmee zij zich verbonden voelt, het lief en leed dat gedeeld is. Ook vond zij hier haar man Ralf en kregen zij hun twee kinderen, Laurien en Florian. Foto’s riepen veel herinneringen op, vakkundig tevoorschijn ge-beamd door Emma de Koning. In de dienst zong een klein ensemble, en hun zingen ging vaak over in eerder opgenomen liederen die door de Cantorij onder leiding van Hans Timmerman ingezongen waren. Met Fedor Coenen aan de piano en Bart Kooyman op  dwarsfluit.  Irene’s overweging ging over Jakob, de aartsvader van Israël, die bij de beek Jabbok God ontmoette, hem niet herkende, en in een worsteling met Hem belandde. Die beek deed Irene denken aan de Oorsprongbeek, die vlak langs haar nieuwe huis loopt en waar zij vaak gaat wandelen. Soms merk je pas achteraf dat je, wandelend of worstelend, God ontmoet hebt. Kinderen waren ook in de kerk, al was het dan alleen via een filmpje. IRENE BEDANKT klonk het luid en enthousiast uit het jonge keeltje van Lynn Kolkman! De kinderen gaven Irene ook een cadeau, een anker. Hier haalt zij haar anker op, en in de Rijn bij Oosterbeek laat zij het weer vallen. Bert Stuij las een column over het Grote Woord ‘Afscheid’, net als er in het Gruizenkerkje onder inspiratie van Irene al heel wat columns over Grote Woorden geklonken hebben. Over geluk, hoop, troost, liefde, eindigheid en meer, allemaal toepasselijk voor deze dag. Willy de Koning had een prachtig lied voor Irene geschreven op de wijs van een Iona lied, en we zagen een film waarin de cantorij dat uitbundig zong. Christel Prins bood vervolgens namens de hele gemeente een boek met foto’s en herinneringen aan. Het was een dienst van herinneringen, melancholie natuurlijk ook, maar toch vooral van dankbaarheid. Wat is er veel moois gedeeld. Als zegen zong Irene ons toe – ‘dat God,  tot de dag  dat wij elkaar weer zien,  je draagt in  de palm van zijn hand’. Na afloop van de dienst sprak ds. Pier Prins Irene nog toe als collega, en Marnix bood Irene een cadeau aan namens de gemeente. Het was goed zo. We beseffen dat onze wegen scheiden, maar dat zowel Irene als wijzelf hoopvol naar de toekomst mogen kijken. Voortbouwend op alles wat is geweest en gedeeld. 
Hieronder zijn de volledige teksten van het lied en de column weergegevn. De gezongen liederen kunnen op Youtube worden beluisterd via de volgende links: 
https://www.youtube.com/watch?v=ue2cHkRwSqs&t=1s
https://www.youtube.com/watch?v=yaf4vKYqF1c&t=1s
https://www.youtube.com/watch?v=EljD30QKjqg&t=23s
https://www.youtube.com/watch?v=OhiGGA6uis8&t=4s

Bert Stuij, Joke van der Steen en Christel Prins

Afscheid
Zin en hapjes in het Gruizenkerkje. De laatste twee jaar begon elke maand met zo’n inspirerende zondagmiddag. De deur zwaaide open, en bij binnenkomst stond jij al klaar met een wijntje voor de gasten. Er was muziek, er waren soms mooie optredens. Er stonden papieren strookjes als zoute stokjes met stellingen op tafels. Met hapjes van Gerdien, altijd overheerlijk.
En dan natuurlijk de gesproken column. Om de een of andere reden heb jij er nooit een gedaan, maar daar staat tegenover dat Ralf er als enige twee voor zijn rekening heeft genomen.  Columns over grote woorden. Over mooie woorden. Sommige van die woorden passen best bij vandaag. Geluk, omdat we je dat toewensen. Hoop. Voor jullie en voor ons. Gezondheid. Juist nu. Eindigheid, want tja, aan alles komt een eind. Leve de eindigheid zei de columnist van dienst toen dat woord aan de beurt was. Dat was Ralf.
Het grote woord van vandaag, en dus ook van deze gesproken column, is natuurlijk Afscheid. Niet zo’n fijn woord, op het eerste gehoor. Niet een woord dat klinkt op de beste momenten uit een mensenleven, zeg maar. Het is een woord waar onmiskenbaar een zekere treurigheid omheen hangt.
Soms is afscheid wel fijn, maar dat is op zichzelf dan weer niet zo fijn. Als je blij bent dat je mensen,  plaatsen of herinneringen achter je kunt laten, als afscheid een opluchting is, dan is dat tegelijk wat triest. Een afscheid waar je blij mee bent is eigenlijk verdrietig.   
En zo zit ik dus met dat grote woord afscheid, in de afscheidsdienst nog wel, waar we je toch met goede moed vandaan willen laten gaan.
Laten we in arren moede nog maar eens beter naar het woord kijken. En net zoals wij na negentien hechte jaren een beetje van elkaar losgeknipt worden, zo knip ik het woord afscheid in tweeën.
En ik begin met het stukje: Af. Dat is weer wél een mooi woord. Het klinkt naar voltooiing, naar dingen die gelukt zijn, waar je met trots en dankbaarheid naar kijkt. Het is af, het is klaar, het is gedaan. En als iets werkelijk af is, dan is het ook mooi geweest, dan kun je weer verder. Naar nieuwe dingen die er ook op wachten om straks ‘af’ te zijn. Voor ons is het dan misschien jammer dat die dingen in Oosterbeek liggen, wij hebben ook nog wel een en ander af te ronden, maar jou gun ik het van harte. Zoveel gedaan hier, zo veel ideeen tot wasdom zien komen. En ik weet zeker, ook in Oosterbeek is meer dan genoeg te doen. Een kleine waarschuwing: Echt  ‘af’ wordt het nooit.
Dan dat tweede stukje van het woord, het deel dat over scheiden gaat. Kunnen we niet omheen, onze wegen scheiden vandaag. Dat stukje van het woord heeft niet zo’n prettige klank als ‘Af’. Scheiden rijmt op lijden, handig voor Sinterklaas maar verder voor niemand.
En toch. Voor een theoloog is er altijd hoop. De grote theoloog uit de vorige eeuw, Oepke Noordmans, heeft bijvoorbeeld een heel geloofs systeem opgebouwd vanuit het principe: Scheiden is Scheppen. Eigenlijk andersom, maar dit is ongeveer goed. Hoe dat in elkaar zit weet ik niet helemaal, maar de essentie is wel dat als je ergens een scheiding in aanbrengt, dat er dan nieuwe dingen aan het licht komen. Dat er mogelijkheden worden geschapen. Dat er licht en ruimte komt. Scheiden schept van alles, nieuw uitzicht, nieuwe kansen. Oepke betoogde zelfs dat het hele scheppingsverhaal eigenlijk een scheidingsverhaal is – de scheiding van hemel en aarde, van water en land, van licht en duister. Dat geeft dat tweede stuk van het woord afscheid toch wel cachet.
Ook voor de scheikundigen die deze column horen, en ik weet haast zeker dat die er zijn, is scheiden een mooi begrip. Ze zijn er zelfs naar genoemd, kundigen op het gebied van scheiden. Op heel chemelot gaat het eigenlijk vooral om scheiden, zou je kunnen zeggen. Materiaal wordt eerst ontleed en gescheiden, en dan weer tot iets moois en nuttigs in elkaar geknutseld.  
Laat ik het zo zeggen, met scheiden kun je voor de dag komen, als theoloog in deze streek.
En ik denk dat hier ook voor ons, nu onze wegen scheiden, toch wel enige troost in zit. Trouwens ook een woord dat aan de beurt is geweest. Soms is het goed als wegen zich scheiden. Elk van de wegen biedt kansen en mogelijkheden, elk heeft een bestemming die de moeite waard is.
Als het goed is, en ik weet dat nu eigenlijk wel zeker, is dat scheiden met het meenemen van zo veel dat goed was. Het is als het ware een beetje los gemaakt van hier, en gaat met jou mee in je rugzak naar Oosterbeek. Het wordt daar gecombineerd met weer een heel andere gemeente en een heel ander leven, en opnieuw ontstaat iets moois. Iets dat er zonder deze scheiding nooit had kunnen komen.
En ook wij, die hier als het ware achterblijven nadat onze wegen scheiden, ook wij kunnen verder. Zo veel om op terug te kijken, herinneringen, zaadjes, een fundament. We beloven er mee aan de slag te blijven.  
Afscheid. Het blijft een woord met een zekere treurigheid, dat haal je nooit helemaal weg.
Maar er is zo veel ‘af’, zo veel gedaan en voltooid. En scheiden is scheppen, ook van nieuwe mogelijkheden. Voor jou zeker. Ik hoop ook voor ons.
Bert

Lied voor Irene op de wijs van Ionalied:  'Oh the life of the world'

Zij was nog maar een kind, toen stond zij al te preken
Kreeg dat voorbeeld van vader, die was ook dominee
Gaandeweg leerde zij: Ja, dat is ook mijn roeping
God en mensen, daar kan ik wat mee!

Al sinds 2001 is Irene als dominee
Aan de kerk hier verbonden, waardevol en uniek
Er veranderde veel, ook de vorm van de vieringen
Met een beamer en mooie muziek

Ze is heel creatief, speelt met nieuwe ideeën
Zin in Hapjes, Zin in Lopen en ook nog Zin in Beeld
Ziet de mens altijd staan, geeft ons vaak complimenten
Open mind als men iets met haar deelt

Ze weet goed wat ze wil, laat niet over zich lopen
Mooie teksten en lied’ren, vaak Iona, Taizé
Voert graag zelf de regie, staat voor inbreng ook open
Mooie combi, zo doen allen mee

In het Zuiden vond zij Ralf als partner voor ’t leven
Haar gezin is compleet, ja nu zelfs met een hond
Maar toen kriebelde het, kreeg ineens in de gaten
Dat ze’in Sittard al best wel lang ‘stond’

Toen kwam plots haar bericht, ik verlaat Maas- en Beekdal
Oosterbeek gaat het worden, toen ging alles heel gauw
Maar wij gunnen jou graag nog zo’n mooie gemeente
Wees gelukkig, Gods zegen voor jou!

Tekst: Willy de Koning