13 april 2023

Jezus Christus, onze Heiland, heeft de dood overmand
ten derden dagen, zijn zonde en dood verslagen.
Kyrie eleison.

Zonder zonde is Hij geboren, droeg voor ons des Hoogsten toorn;
voor ons gestorven, heeft Hij Gods gunst verworven.
Kyrie eleison.

Nu is alles, zonde en doodsnacht, leven, heil in Zijn macht.
Hij kan behouden, wie zich Hem toevertrouwden.
Kyrie eleison.

Voor het Paasfeest heb ik Lied 204 uit het oude, rode, Liedboek der Kerken in herinnering willen brengen. “Jezus Christus, onze Heiland, heeft de dood overmand.” Dat is een lofzang die Luther voor het Paasfeest van 1524 heeft geschreven. Het lied heeft haar plaats gevonden in alle Gezangboeken in Duitsland. In Nederland was dat wat afwisselender. In het huidige Liedboek, dat sinds enkele jaren in gebruik is zult U het tevergeefs zoeken.

Het lied beschrijft de overwinning over de dood door Jezus Christus, Zijn opstanding en Zijn overwinning over de zonde. Hij droeg als zondeloze de last van de zonde. En daar draait het in Luthers verkondiging om: Geen angst voor de dood en geen angst voor de bestraffing van onze zonde voor God. Uiteindelijk is Hij het, God zelf, die voor ons het oordeel heeft gedragen. Maak je nu maar geen zorgen. Jullie mensen, die denken, dat je alles in handen moet houden en die denken, dat wij uiteindelijk alles moeten aan kunnen. Hij heeft alles in handen.

Zo is dit lied een troostvol lied in een wereld, waarin Luther dacht niet meer alles in handen te kunnen hebben. Het ineenstorten door een corrupte kerkleiding van de Rooms-katholieke kerk in Luthers tijd en een allesbedreigende pandemie van de pest. Maar een vergelijkbare situatie in onze huidige wereld waar het milieu door ons kapot gemaakt wordt, plastic de oceanen verpest, een pandemie door een virus, dat maar niet te bedwingen is.

Troostvol klinken dan Luthers woorden: Hij kan allen redden, die naar Hem zich keren. Allen die zich tot Hem wenden. De boetepredikers uit Luthers tijd en de boetepredikers van deze tijd, die maar niet ophouden ons te zeggen wat wij fout doen en ons machteloos laten bezwijken onder de last van de zonde, oftewel ons falen in het bewaren van onze schepping. Zij spreken ons aan, maar hebben het tenslotte niet voor het zeggen, dat heeft de opgestane Heer.

De melodie van dit lied, zoals we het nu kennen, verzet ons in een geheimzinnige sfeer: Het graf dat openbreekt is als de melodie die in de derde regel van elk vers openbreekt: Het geheim van het Paasfeest klinkt door de melodie heen naar ons toe door: De zonde gevangen (vers 1); de verzoening met God (vers 2); en de redding van allen, die zich tot Jezus wenden (vers 3).

Het is Pasen geweest. De Heer is opgestaan, Hij is waarachtig opgestaan!

Ds. Willem Boon