Zondag 2 april 2023
“Niet alleen de preek zelf, maar ook de hele bijeenkomst heb ik mogen voorbereiden; voorbeden, muziekkeuze en natuurlijk de preek zelf. Centraal staat een Bijbeltekst die mij raakt.” Dat stond al enkele dagen als aankondiging te lezen op de Facebookpagina van burgemeester Hans Verheijen van Sittard Geleen.
Zondagmiddag was het zover en bleek wat die bijbeltekst is, die de burgemeester zo aanspreekt: De gelijkenis van de verloren zoon. Voor de preekstoel stond een grote afbeelding van het tafereel dat Rembrandt van Rijn daarover schilderde. Met dit bekende schilderij erbij ging het niet alleen over de boodschap uit deze gelijkenis, maar ook over het gebruikmaken van licht en donker, de techniek waar Rembrandt in uitblonk. Verheijen bleek een boeiend spreker, het was muisstil in de kerkzaal.

“De gelijkenis van de verloren zoon heb ik altijd een fascinerend verhaal gevonden”, zei Verheijen. Telkens als je erover nadenkt komt een nieuwe invalshoek en diepere betekenis naar voren. Het verhaal biedt ruimte om daar vandaag bij stil te staan. Want iedereen hier kan zich verplaatsen in de verschillende karakters die centraal staan in dit verhaal. In wie herkent u zichzelf het meest? In de jongste zoon die vol levensmoed en gretigheid weg gaat, of in de oudste die zijn plicht vervult en achterblijft? De vader in dit verhaal geeft zich over aan de vreugde die de terugkeer van zijn zoon hem biedt. Hij is zonder oordeel en zijn liefde is onvoorwaardelijk. Hij zegt: “We kunnen niet anders dan blij zijn en feestvieren.” Hoe vaak horen we dat tegenwoordig nog als iemand op zijn fouten terugkomt? Wij worden iedere dag honderden keren geroepen. Honderden keren per dag kunnen wij kiezen voor vreugde en het licht, of voor cynisme en de duisternis. En net zoals kiezen voor duisternis meer duisternis aantrekt; kan het kiezen voor het licht ook meer licht aantrekken.” 
Verheijen riep op om te kiezen voor het licht en legde uit daarvan ook in zijn werk als burgemeester de versterkende effecten te zien: “Kijk maar naar de ‘bubbels’ die ontstaan in de samenleving. Bubbels waar mensen extreem negatief over ons land denken. Die negativiteit roept nog meer negativiteit op. In die bubbels worden de negatieve verhalen gebruikt om dan maar niet meer te kijken naar het positieve, naar het goede. Als burgemeester moet ik van het goede blijven uitgaan en geloof ik dat een beetje licht heel veel kan brengen. Ik kies als burgemeester voor het licht en kies voor vertrouwen en verbinding. Wat als iedereen binnen of buiten een bubbel eens nadenkt bij het maken van keuzes en doen van uitspraken ook eens wat meer denkt aan het licht van verbinding en vertrouwen? Zou dat de wereld niet iedere dag een klein beetje beter maken?

De vader in het verhaal oordeelde niet. Ook dat was een wijze les die Verheijen zijn gehoor wilde meegeven. Ga eerst eens in de schoenen van een ander staan, voordat je oordeelt. Bij de liederen die de burgemeester uitkoos waren er twee die ook al eens in The Passion te horen waren geweest, onder andere “Ga in mijn schoenen staan” van De Dijk.

Ga in mijn schoenen staan
Had je mijn schoenen aan
Wat had jij gedaan?
Ga in mijn schoenen staan

Jouw hele wereld is net zo ruim als jij kan denken
Wat je wil zien, dat zie je om je heen
Dus wees voorzichtig in je oordeel over een ander
Wie zonder zonde is werpe de eerste steen

In veel opzichten leek de Preek van de Leek op een gewone kerkdienst. Er werd een kaars aangestoken aan het licht van de Paaskaars, er waren gebeden, Bijbellezing, de liederen en de collecte. Als collectedoel had Verheijen het Leger des Heils gekozen. Muziek was er van violiste Anna Jansen, begeleid door pianist Marnix van Gurp. De opkomst was groot en de reacties waren heel positief. Net als bij de gebruikelijke bijeenkomsten van Zin en Hapjes in de Gruizenkerk waren er ook nu na afloop hapjes en drankjes en goede gesprekken.
Dit was de eerste Preek van de Leek die door de werkgroep Zin en Hapjes werd georganiseerd. Mogelijk dat de Preek van de Leek elk jaar op de eerste zondag in april een vervolg krijgt. Omdat er grote belangstelling was verwacht - en dat klopte - was de dienst niet in de Gruizenkerk, maar in de Johanneskerk. Voor burgemeester Verheijen bleek dat een fijne keuze. “Mijn eerste naam is dezelfde als deze kerk, Johannes. Deze kerk werd in gebruik genomen in 1966 en laat dat nou mijn geboortejaar zijn!”

Willy de Koning
   
Klik hier voor een video opname van deze bijzondere gebeurtenis.